AI in het ziekenhuis: een blik op de toekomst
Kunstmatige intelligentie (AI) is al lang geen toekomstmuziek meer; het is een technologie die steeds vaker wordt ingezet, ook in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Maar wat betekent dit voor onze zorg en gezondheid? Hoe verandert AI ons werk? En wat zijn de kansen en risico’s? We spraken met Mark Friebel, KNO-arts en Chief Medical Information Officer (CMIO), en Kevin Boes, informatiemanager. Beiden spelen een belangrijke rol in de digitale transformatie van het ziekenhuis en hebben een duidelijke visie op AI.
AI als slimme assistent
AI kan in de zorg veel administratieve taken verlichten. “We zien nu al toepassingen in de radiologie, waar AI helpt bij het herkennen van patronen in scans,” vertelt Mark. “Denk aan het opsporen van kleine plekjes in de longen of hersenen. Dit soort technologie ondersteunt specialisten en maakt diagnoses sneller en nauwkeuriger.” Ook in de dagelijkse praktijk van artsen wordt AI steeds relevanter. “Ik verwacht dat transcriptie en samenvatting van gesprekken binnen een paar jaar standaard zijn in de spreekkamer. Dat betekent dat artsen minder tijd kwijt zijn aan verslaglegging en meer tijd overhouden voor de patiënt.”
Kevin ziet AI als een hulpmiddel dat het werk in het ziekenhuis menselijker kan maken. “Door de administratieve last te verminderen, kunnen zorgverleners zich richten op wat echt belangrijk is: patiëntenzorg. AI kan helpen bij het plannen van afspraken, samenvatten van patiëntendossiers en zelfs het genereren van ontslagbrieven.”
Daarnaast heeft AI potentie in veel andere delen van onze zorg. “Denk aan AI-gestuurde chatbots die snel antwoord geven op veelvoorkomende vragen, of slimme systemen die patiëntgegevens analyseren en proactief waarschuwen als er iets mis dreigt te gaan,” zegt Kevin. “Dat kan de werkdruk verminderen en de kwaliteit van zorg verhogen.”
Vertrouwen en ethiek
De voordelen zijn groot, maar AI roept ook vragen op over privacy en betrouwbaarheid. “AI moet veilig en betrouwbaar zijn voordat we het op grote schaal in de zorg toepassen,” benadrukt Kevin. “We voeren impactanalyses uit om te kijken waar de risico’s liggen. Neem bijvoorbeeld een AI-algoritme dat wordt ingezet om de kans op heropname van een patiënt in te schatten.
Als dit model getraind is op historische data waarin bepaalde patiëntgroepen ondervertegenwoordigd zijn, zoals mensen met een migratieachtergrond of lagere sociaaleconomische status, dan kan het systeem structureel verkeerde inschattingen maken. Dat heeft directe impact op het zorgpad en kan leiden tot ongelijke behandeling. Juist daarom is het belangrijk dat we zorgvuldig toezien op de datakwaliteit, en kritisch blijven op wat zo’n systeem doet en waarom.”
Kevin ziet daarnaast ook een ethische uitdaging. “Niet alles wat AI kan, moeten we ook willen. Stel dat een AI-model voorspelt hoe lang een patiënt nog te leven heeft. Hoe gaat een arts, maar ook de patiënt, daar dan mee om?” Dat vraagt om een zorgvuldige afweging.”
Kevin
AI moet veilig en betrouwbaar zijn voordat we het op grote schaal in de zorg toepassen,
Mark
Hoe beter we begrijpen wat AI wel en niet kan, hoe slimmer we ermee kunnen werken.
De toekomst: samenwerken met AI
Zowel Mark als Kevin zijn ervan overtuigd dat AI een vaste plek krijgt in de zorg. “Ik denk dat AI over vijf tot tien jaar zo geïntegreerd is in ons werk dat we ons niet meer kunnen voorstellen hoe het zonder was,” zegt Mark. “Maar het blijft een hulpmiddel, de mens houdt altijd de regie.”
“We onderzoeken op dit moment hoe AI verpleegkundigen kan helpen om snel informatie uit protocollen te halen,” vertelt Kevin. “Dat is een mProve IZA-aanvraag en kan veel tijd besparen.” Mark vult aan: “AI gaat ons werk niet vervangen, maar verbeteren. Het is een kans om de zorg slimmer en efficiënter te maken, zonder dat we het menselijke aspect verliezen.”
AI in het dagelijks leven
Niet alleen in hun werk, maar ook privé maken Kevin en Mark gebruik van AI. “Ik gebruik AI om snel samenvattingen te maken van documenten of artikelen,” zegt Mark. “Dat helpt me om efficiënter informatie te verwerken.” Kevin vult aan: “Ik gebruik AI voor heel veel zaken, zoals het plannen van reizen en het opstellen van teksten. Het is echt een handige assistent, zolang je kritisch blijft op de output.”
AI-geletterdheid: een must voor zorgprofessionals
Kevin benadrukt het belang van scholing: “De AI wetgeving vanuit de Europese Unie verplicht organisaties om medewerkers AI-geletterd te maken. Dat betekent dat iedereen die met AI werkt, moet begrijpen hoe het werkt en wat de risico’s zijn.
Omdat AI een steeds grotere rol speelt in de zorg, is het belangrijk dat zorgmedewerkers basiskennis hebben over hoe AI werkt en welke toepassingen er zijn. “Veel mensen denken bij AI aan sciencefiction of geavanceerde robots, maar het zit al in de systemen die we dagelijks gebruiken,” zegt Kevin.
Het is belangrijk voor zorgverleners om zich te informeren over AI en de mogelijkheden ervan in de zorg. Er zijn online cursussen beschikbaar, zoals de nationale AI-cursus voor de zorg. “Hoe beter we begrijpen wat AI wel en niet kan, hoe slimmer we ermee kunnen werken,” concludeert Mark.
Mark en Kevin als muppets – een creatie door ChatGPT