Goede zorg begint bij jezelf
In de drukte van de dag vergeten we soms dat zorgen voor jezelf net zo belangrijk is als zorgen voor een ander. Maar hoe blijf je als zorgprofessional mentaal én fysiek fit?
We vroegen het aan drie collega’s in het Albert Schweitzer ziekenhuis: bedrijfsarts Lars, loopbaancoach Nanda en arbo-adviseur Mariëtte. Op basis van hun expertise delen ze inzichten en praktische tips.
Vitaliteit is geen extraatje, het is een voorwaarde
Volgens bedrijfsarts Lars is overbelasting van alle tijden, maar is de context veranderd. “We leven in een prestatiemaatschappij. Succes is de norm, en het lijkt alsof er weinig ruimte is voor twijfel of herstel. Vooral onder jongere generaties zien we een toename in psychische klachten.”
Zijn advies: wees eerlijk naar jezelf over wat je aankunt, en maak het bespreekbaar. “Vaak helpt het al om met iemand te praten wanneer iets tegenzit. Dat kan ook preventief door een gesprek te plannen met de bedrijfsarts.”
Daarnaast is het volgens Lars belangrijk om stil te staan bij de oorzaak van je klachten. “Wat heeft jou hier gebracht? Wat kun je veranderen? En wat hoort er misschien gewoon bij het leven? Die reflectie is vaak de eerste stap richting herstel. Vaak ligt de oplossing niet in ‘meer doen’, maar juist in realistisch kijken naar wat je nodig hebt.”
Ook leidinggevenden hebben hierin een belangrijke rol. “Door tijd te maken voor gesprekken, écht te luisteren en alert te zijn op signalen, kunnen zij veel betekenen. Het begint bij gezien worden.”
Fysieke én mentale belasting in de zorg
Arbo-adviseur Mariette ziet bij zorgpersoneel vaak een flinke belasting. “Fysiek door tillen, duwen en reiken. Mentaal door de intensieve zorg voor patiënten. Het komt voor dat pauze niet kan worden genomen.” Ze benadrukt het belang van pauzes en hulpmiddelen: “Ook als je denkt dat je ze niet nodig hebt. Je lijf is geen machine.” Haar tip: “Zorg vandaag goed voor jezelf, zodat je morgen nog steeds energie hebt. Dat begint bij kleine keuzes: neem wél die pauze, gebruik die tillift, praat als het te veel wordt.”
Lars
We leven in een prestatiemaatschappij. Succes is de norm, en het lijkt alsof er weinig ruimte is voor twijfel of herstel.
Nanda
Vitaliteit is geen project. Het is hoe jij vandaag voor jezelf kiest, zodat je morgen ook kunt zorgen voor een ander.
Fit worden begint klein
Loopbaancoach Nanda voegt toe: “We werken hard, zorgen veel, maar vergeten onszelf. En de lat ligt vaak torenhoog. We willen én goed presteren, én een leuke ouder zijn, én ook nog drie keer per week sporten.” Haar tip met een knipoog: “Wil je jezelf gegarandeerd in de stress werken? Zeg op alles ja, probeer overal de beste in te zijn én slaap minder. Napoleon kon het tenslotte ook.”
Gelukkig kan het ook anders:
✅ Beweeg regelmatig – minstens 150 minuten per week matig intensief.
✅ Slaap voldoende – streef naar 7 tot 9 uur per nacht.
✅ Zorg voor herstelmomenten – wandelen zonder podcast of telefoon doet wonderen.
✅ Durf nee te zeggen – ook tegen jezelf.
✅ Gebruik wat er al is – zoals de GoodHabitz-trainingen, mindfulness-cursussen of de MKA-regeling voor sport of fiets.
Initiatieven en inspiratie
Het ziekenhuis biedt veel aan. Zo is er op Insite een gedeelte te vinden met tips over rouw, mantelzorg, voeding en bewegen. Voor wie in de nachtdienst werkt: het project Fit in de Nacht liep eind vorig jaar af, maar veel afdelingen werken zelf door met powernapmomenten, aangepaste roosters of voedingsadviezen. Er is nu een nieuwe versie van de Goedenacht app, kijk er eens op! En onthoud: fitter worden hoeft niet groots. Twee wandelingen per week zijn al winst. Drink een glas water extra. Zeg vandaag ‘nee’ tegen iets wat je energie kost. “Vitaliteit is geen project. Het is hoe jij vandaag voor jezelf kiest, zodat je morgen ook kunt zorgen voor een ander.”
Wil je advies of sparren over je werkdruk, fysieke klachten of mentale balans?
💬 Bespreek het tijdig met je afdelingshoofd
📞 Bel de bedrijfsarts of plan een preventief spreekuur
🧘♀️ Check het aanbod op Insite bij de tegel Fit en Vitaal
🗣️ Of spreek gewoon eens uit hoe het écht met je gaat, dat is vaak de eerste stap.